Đề thi thử vào lớp 10 môn ngữ văn đề số 76

I. trắc nghiệm

1. Có năm phương châm hội thoại sau đây, đúng hay sai ?

a) Phương châm về lượng.

b) Phương châm về quan hệ.

c) Phương châm về lịch sự

d) Phương châm về chất

e) Phương châm về cách thức

A. Đúng                                              B. Sai

2. Nối nội dung ở cột A với nội dung thích hợp ở cột B để có nhận định đúng về các phương châm hội thoại.

A1à B……                                         A4à B…..

A2à B……                                         A5à B……

A3à B……

3. Cho những câu sau, câu nào sử dụng đúng phương châm về lượng trong giao tiếp ?

A. Bác có thấy con lợn cưới của tôi chạy qua đây không ?

B. Trâu là một loài gia súc nuôi ở nhà.

C. Rùa có nuôi được không ?

D. Cậu học bơi ở đâu vậy ?

4. Cho các thành ngữ sau. Thành ngữ nào dùng để chỉ tình huống hội thoại về phương châm quan hệ ?

A. Dây cà ra dây muống.

B. Lúng búng như ngậm hột thị

C. Mồm loa mép giải

D. Ông nói gà, bà nói vịt

5. Trong những câu tục ngữ, ca dao sau, câu nào không liên quan đến khẳng định vai trò của ngôn ngữ trong đời sống và khuyên ta trong giao tiếp cần tế nhị.

A. Ăn có nhai, nói có nghĩ.

B. Nói cho có đầu có đũa.

C.           Kim vàng ai nỡ uốn câu

Người khôn ai nỡ nói nhau nặng lời

D. Ăn trông nồi, ngồi trông hướng.

6. Trong thư mời dự đám cưới của một nữ học viên người Châu Âu đang học tiếng Việt, có một dòng chữ:

“Ngày mai chúng ta làm lễ thành hôn, mời thầy đến dự”

Hãy chọn một trong các từ ngữ sau để  thay thế cho từ ngữ xưng hô sai “chúng ta”.

A. Chúng mình                                                          B. Chúng em

7. Lời dẫn trực tiếp, lời dẫn gián tiếp chủ yếu được dùng nhiều trong văn nghị luận, văn thuyết minh. Đúng hay sai ?

A. Đúng                                                          B. Sai

8. Khái niệm nào sau đây nêu đầy đủ nhất về lời dẫn trực tiếp ?

A. Dẫn trực tiếp là nhắc lại nguyên văn lời nói, ý nghĩ của người hoặc nhân vật.

B. Dẫn trực tiếp là lời dẫn được đặt trong dấu ngoặc kép.

C. Dẫn trực tiếp là nhắc lại nguyên văn lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật ; lời dẫn trực tiếp được đặt trong dấu ngoặc kép

9. Đọc câu văn sau, trả lời câu hỏi :

Trong “Báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ ba của Đảng”, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định rằng chúng ta phải ghi nhớ công lao  của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.

Lời dẫn “chúng ta phải ghi nhớ công lao… dân tộc anh hùng” là lời dẫn nào trong các cách sau :

A. Lời dẫn gián tiếp

B. Lời dẫn trực tiếp.

10. Lời dẫn gián tiếp là cách dẫn như thế nào ?

A. Là lời dẫn được đặt trong dấu ngoặc kép.

B. Là lời dẫn không đặt trong dấu ngoặc kép.

C. Là thuật lại lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật, có điều chỉnh cho thích hợp ;  lời dẫn gián tiếp không đặt trong dấu ngoặc kép.

II. tự luận

1. Giải nghĩa các thành ngữ sau và cho biết những thành ngữ này có liên quan đến phương châm hội thoại nào ?

- Ăn đơm nói đặt.                                          – Khua môi múa mép.

– Ăn ốc nói mò.                                              – Nói dơi nói chuột.

– Ăn không nói có.                                        – Hứa hươu hứa vượn.

– Cãi chày cãi cối.

2. Viết một đoạn văn nghị luận có nội dung liên quan đến ý kiến dưới đây. Trích dẫn ý kiến đó theo hai cách : dẫn trực tiếp và dẫn gián tiếp.

“Giản dị trong đời sống, trong quan hệ vối mọi người, trong tác phong, Hồ Chủ tịch cũng rất giản dị trong lời nói và bài viết, vì muốn quần chúng nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được.”

(Phạm Văn Đồng – “Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại”)

3. Cho đoạn văn sau :

“- Trời ơi, chỉ còn có năm phút !

Chính là anh thanh niên giật mình nói to, giọng cười nhưng đầy tiếc rẻ. Anh chạy ra nhà phía sau, rồi trở vào liền, tay cầm một cái làn. Nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng đậy. Cô gái cũng đứng lên, đặt lại chiếc ghế, thong thả đi đến chỗ bác già.

- Ô ! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này !

Anh thanh niên vừa vào, kêu lên. Để người con gái khỏi trở lại bàn, anh lấy chiếc khăn tay còn vo tròn cặp giữa cuốn sách tới trả cho cô gái. Cô kĩ sư mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội đi.

– Chào anh – đến bậu cửa, bỗng nhà họa sĩ già quay lại chụp lấy tay người thanh niên lắc mạnh.

- Chắc chắn rồi tôi sẽ trở lại. Tôi ở với anh ít hôm được chứ ?

Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng rõ ràng, như người ta cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh – những người con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta như vậy.

– Chào anh.”

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

Hãy chọn nhân vật anh thanh niên là người kể chuyện, sau đó chuyển đoạn văn này thành một đoạn văn có nhân vật, sự kiện, lời văn và cách kể chuyện phù hợp ngôi thứ nhất.

Đáp án Đề số 22

I. trắc nghiệm

II. Tự luận

1. Giải nghĩa các thành ngữ sau và cho biết những thành ngữ này có liên quan đến phương châm hội thoại nào ?

- Ăn đơm nói đặt.                                          – Khua môi múa mép.

- Ăn ốc nói mò.                                              – Nói dơi nói chuột.

– Ăn không nói có.                                        – Hứa hươu hứa vượn.

– Cãi chày cãi cối.

2. Viết một đoạn văn nghị luận có nội dung liên quan đến ý kiến dưới đây. Trích dẫn ý kiến đó theo hai cách : dẫn trực tiếp và dẫn gián tiếp.

” Giản dị trong đời sống, trong quan hệ vối mọi người, trong tác phong, Hồ Chủ Tịch cũng rất giản dị trong lời nói và bài viết, vì muốn quần chúng nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được.”

( Phạm Văn Đồng -  “Chủ Tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách  của dân tộc, lương tâm của thời đại”)

3.  Cho đoạn văn sau :

“- Trời ơi, chỉ còn có năm phút !

Chính là anh thanh niên giật mình nói to, giọng cười nhưng đầy tiếc rẻ. Anh chạy ra nhà phía sau, rồi trở vào liền, tay cầm một cái làn. Nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng đậy. Cô gái cũng đứng lên, đặt lại chiếc ghế, thong thả đi đến chỗ bác già.

- Ô ! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này !

Anh thanh niên vừa vào, kêu lên. Để người con gái khỏi trở lại bàn, anh lấy chiếc khăn tay còn vo tròn cặp giữa cuốn sách tới trả cho cô gái. Cô kĩ sư mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội đi.

– Chào anh : đến bậu cửa, bỗng nhà họa sĩ già quay lại chụp lấy tay người thanh niên lắc mạnh.

- Chắc chắn rồi tôi sẽ trở lại. Tôi ở với anh ít hôm được chứ ?

Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng rõ ràng, như người ta cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh – những người con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta như vậy.

– Chào anh.”

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

Hãy chọn nhân vật anh thanh niên là người kể chuyện, sau đó chuyển đoạn văn này thành một đoạn văn : nhân vật, sự kiện, lời văn và cách kể chuyện phù hợp ngôi thứ nhất.

Bài làm

1. * Giải thích :

-  ăn ốc nói mò : nói không có căn cứ

-  Ăn không nói có :  vu khống, bịa đặt

-  Cãi chày cãi cối : cố tranh cãi nhưng không có lí lẽ gì cả

-  Khua môi múa mép : nói năng ba hoa, khoắc lác, phô trương

-  Nói dơi nói chuột : nói lăng nhăng, linh tinh, không xác thực

-   Hứa hươu hứa vượn : hứa để được lòng rồi không thực hiện lời hứa

* Tất cả các thành ngữ trên đều chỉ những cách nói không tuân thủ phương châm về chất

2. * Đoạn văn dẫn trực tiếp :

Một trong những đặc sắc của phong cách Hồ Chí Minh là giản dị. Giản dị trong cuộc sống thường nhạt và giản dị cả trong cách nói, cách viết. Thủ tướng Phạm Văn Đồng, người học trò, người đồng chí gần gũi với Bác, đã cho chúng ta biết : “Giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người, trong tác phong, Hồ Chủ Tịch cũng rất giản dị trong lời nói và bài viết, vì muốn quần chúng nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được”

(Phạm Văn Đồng – Chủ tịch Hồ Chí Minh,

tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại.)

* Đoạn văn dẫn gián tiếp :

Thủ tướng Phạm Văn Đồng trong công trình nghiên cứu “Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại.” đã chỉ rõ phong cách giản dị của Bác Hồ. Phong cách ấy không những thể hiện trong đời sống, quan hệ mà trong cả lời nói, cách viết. Bởi Người muốn nhân dân ta hiểu, nhớ và làm được.

3. Có thể chuyển thành đoạn văn kể chuyện ở ngôi thứ nhất như sau :

- Trời ơi! Chỉ còn có năm phút.

Tôi tiếc nuối vì thời gian đã sắp hết nhưng vẫn nói to và cố cười. Vì chợt nhớ, tôi chạy ra phía sau nhà xách vào một làn trứng gà để tặng các khách đáng mến. Ông già họa sĩ và cô gái hình như cũng có ý miễn cưỡng khi phải tạm biệt. Tôi chợt thấy chiếc khăn tay của cô gái còn vo tròn cặp giữa cuốn sách. Tôi liền cầm đến đưa cho cô và nói : “- Cô còn quên chiếc mùi soa đây này !”

Cô gái đỏ mặt nhận lại rồi quay đi. Còn ông họa sỹ thì chụp lấy tay tôi lắc mạnh :  “- Chắc chắn tôi sẽ quay lại. Tôi ở với anh ít hôm được chứ ?”

Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay cho tôi rất cẩn trọng, rõ ràng, như người ta cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay thông thường. Cô nhìn thẳng vào mắt tôi. Tôi biết, những người con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa hay nhìn ta như vậy.

- Chào anh.