Đề thi cuối kì 1 lớp 9 môn Văn 2017 - Quận Ba Đình

Câu

Yêu cầu

Điểm

Phần I (4.5 điểm)

Câu 1

(0.5đ)

Chép chính xác khổ thơ, có dấu chấm kết thúc.

(Nếu không có dấu chấm, trừ 0.25điểm)

0.5

Câu 2

(0.5đ)

- Tác giả: Nguyễn Duy

- Hoàn cảnh sáng tác: Năm 1978, ba năm sau khi đất nước thống nhất, khi đó Nguyễn Duy đang sống và công tác ở Thành phố Hồ Chí Minh.

0.25

0.25

Câu 3

(1đ)

- Từ láy: vành vạnh, phăng phắc.

- Giá trị biểu cảm của các từ láy:

+ Cho người đọc cảm nhận được vẻ đẹp tròn đầy, viên mãn của vầng trăng;

+ Đồng thời nhấn mạnh sự bất biến, vĩnh hằng, sự bao dung, độ lượng của thiên nhiên, của quá khứ ân tình.

0.5

0.25

0.25

Câu 4

(2.5đ)

* Hình thức: đúng đoạn văn, đủ dung lượng, không mắc lỗi chính tả. (0.25điểm)

* Nội dung:

a. Thế nào là lòng vị tha?(0.5điểm)

- Lòng vị tha luôn tồn tại trong mỗi con người.

- Vị tha chính là thái độ bao dung, độ lượng, là sự tha thứ… xuất phát từ lòng yêu thương, từ trái tim nhân hậu…

b. Biểu hiện:(0.5điểm)

- Biểu hiện cụ thể của lòng vị tha: sống vì người khác, không ích kỉ, hẹp hòi… (HS tự lấy ví dụ trong đời sống thực tế và các tác phẩm văn học).

c. Ý nghĩa: (0.5điểm)

- Lòng vị tha khiến người với người gần nhau hơn, biết yêu thương và sẻ chia, đoàn kết với nhau trong mọi hoàn cảnh để từ đó cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn, nhân ái hơn.

- Tuy nhiên, trong thực tế đời sống vẫn có không ít những kẻ ích kỉ, hẹp hòi, tham lam…

-> làm cuộc sống nặng nề, giảm bớt lòng tin yêu giữa người với người.

d. Liên hệ bản thân và rút ra bài học.(0.5điểm)

* Diễn đạt: Lưu loát, mạch lạc. (0.25điểm)

Lưu ý:Đây là đoạn văn nghị luận xã hội có tính chất mở nên Hướng dẫn chấm chỉ nêu một số nội dung cơ bản mang tính định hướng, khi chấm cần linh hoạt và tôn trọng những suy nghĩ chân thực của học sinh. Khuyến khích những bài viết có liên hệ thực tế tích cực.

0.25

2

0.25

Phần II (4.5 điểm)

Câu 1

(1đ)

- Trong đoạn trích, tác giả đã sử dụng hình thức ngôn ngữ đối thoại.

- Tại vì: Đoạn trích có hai nhân vật tham gia vào cuộc thoại là ông Hai và thằng cu Húc. Trong đoạn có lời trao và lời đáp, được đánh dấu bằng các gạch đầu dòng ứng với mỗi lượt lời.

0.5

0.5

Câu 2

(1đ)

Kim Lân lại đặt tên truyện ngắn của mình là "Làng" mà không phải là “Làng Chợ Dầu” vì:

- “Làng Chợ Dầu” chỉ một địa danh cụ thể, là ngôi làng của nhân vật ông Hai trong truyện, nó chỉ có ý nghĩa hẹp.

- Còn “Làng” có ý nghĩa khái quát chỉ làng xóm, quê hương nói chung.

- Dụng ý của tác giả khi đặt tên truyện là “Làng” là muốn nói tới một vấn đề mang tính khái quát, phổ biến ở khắp các làng quê, ở mọi người nông dân trong kháng chiến chống Pháp. Bởi thế, nhan đề “Làng” sẽ có sức khái quát sâu rộng.

- Nhan đề “Làng” còn góp phần bộc lộ chủ đề của tác phẩm: ca ngợi tình yêu làng quê tha thiết của tất cả những người nông dân trong kháng chiến chống Pháp.

0.25

0.25

0.25

0.25

Câu 3

(2.5đ)

Viết đoạn văn:

a. Hình thức:

- Kiểu đoạn tổng – phân – hợp, độ dài khoảng 12 câu. (0.5điểm)

- Sử dụng câu cảm thán (gạch chân, chú thích) (0.25điểm)

- Có lời dẫn trực tiếp (gạch chân, chú thích) (0.25điểm)

b. Nội dung: Đoạn văn cần làm rõ các ý sau:

* Về nội dung:

- Tâm trạng day dứt của ông Hai khi trò chuyện với con. Tâm sự với con, ông Hai muốn con khắc cốt ghi tâm về ngôi làng Chợ Dầu thân yêu. Dù biết rằng làng đã theo giặc, ông đã phải từ bỏ, nhưng trong sâu thẳm lòng mình, ông vẫn da diết nhớ làng… (0.75điểm)

- Nét chuyển biến mới của nhân vật: yêu làng, nhớ làng nhưng một lòng gắn bó, thủy chung với cách mạng và kháng chiến… (0.25điểm)

* Về nghệ thuật:

- Ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc, tinh tế qua cuộc trò chuyện với con: tâm lí của ông Hai rất nhớ làng, rất yêu nước,… (0.25điểm)

- Ngôn ngữ đối thoại tự nhiên, xây dựng tình huống tinh tế.  (0.25điểm)

1

1

0.5

Phần III (1 điểm)

1đ

HS nêu được suy nghĩ của mình trước lời cảnh báo của Mác-két qua văn bản “Đấu tranh cho một thế giới hòa bình”,qua một số gợi ý sau:

- Chiến tranh hạt nhân không chỉ tiêu diệt nhân loại mà còn tiêu hủy mọi sự sống trên trái đất: phản tiến hóa, phản “lí trí tự nhiên” ( ở đây hiểu “lí trí tự nhiên” là quy luật tự nhiên, lôgic tất yếu của tự nhiên),…

- Nhận thức rõ tính chất phản tiến hóa, phản tự nhiên của chiến tranh hạt nhân: Nếu nổ ra, nó sẽ đẩy lùi sự tiến hóa trở về sự xuất phát ban đầu, tiêu hủy mọi thành quả của quá trình tiến hóa sự sống trong tự nhiên… -> Liên hệ bản thân và rút ra bài học nhận thức và hành động.

0.5

0.5